رمزگشایی از دلایل سفر بلینکن به عربستان

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا با توجه به وضعیت رکود در روابط آمریکا با عربستان سعودی و امارات، با هدف تلاش برای کاهش شکاف میان کشورش و متحدان واشنگتن، پس از نفوذ چین در منطقه و موفقیتش در فیصله دادن پرونده آشتی پادشاهی سعودی و ایران، شتابان به منطقه سفر کرد.

سفر بلینکن دارای ابعاد سیاسی و راهبردی است و نشان می دهد آمریکا تمایل دارد به متحدانش، به ویژه عربستان و امارات اطمینان خاطر دهد؛ آن هم بلافاصله پس از اعلام رسمی توقف مشارکت امارات در ائتلاف بین المللی دریایی به سرکردگی آمریکا در خاورمیانه که اواخر ماه می گذشته پس از تکمیل ارزیابی های امنیتی انجام شد.

سفر بلینکن سه ماه پس از ازسرگیری روابط ایران و عربستان با میانجی گری چین و همچنین بازگشت سوریه به کرسی خود در اتحادیه عرب انجام شد

سفر بلینکن به عربستان طبق اعلام وزارت امور خارجه آمریکا از ششم ژوئن آغاز و هشتم پایان می یابد. بلینکن در این سفر با مقام های سعودی دیدار خواهد کرد تا درباره همکاری راهبردی واشنگتن و ریاض بر سر موضوعات منطقه ای و بین المللی گفت و گو کند و همچنین در نشست وزیران شورای همکاری خلیج فارس و دیگر ائتلاف های منطقه ای ضد داعش که به وسیله ریاض برگزار می شود، شرکت کند.

دانیل بنیم، دستیار معاون وزیر امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد، یکی از اهداف سفر بلینکن تأیید این موضوع است که آمریکا به عنوان بازیگری قوی در منطقه به حضورش ادامه خواهد داد و هیچ خلأیی باقی نمی‌گذارد تا دیگر رقبا آن را پر کنند.

سفر بلینکن سه ماه پس از ازسرگیری روابط ایران و عربستان با میانجی گری چین و همچنین بازگشت سوریه به کرسی خود در اتحادیه عرب انجام شد؛ نشستی که این اتحادیه ماه گذشته میلادی در جده برگزار کرد و بشار اسد، رئیس جمهور سوریه در آن حضور یافت.

این سفر چند هفته پس از سفر جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا به عربستان و حدود یک سال پس از سفر جو بایدن، رئیس جمهور این کشور به ریاض انجام شد که البته با نتیجه ای متفاوت همراه شد. سالیوان ماه می با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در رابطه با روابط راهبردی دو کشور گفت و گو کرد و حتی به رایزنی با شیخ طحنون بن زاید آل نهیان، مشاور امنیت ملی امارات و آجیت دوال، مشاور امنیت ملی هند پرداخت تا بتواند دیدگاه خود را نسبت به منطقه ای امن تر و مرفه تر برای هند و جهان به این کشورها بقبولاند.

بلومبرگ تأیید کرد، سفرهای متوالی مقام های بلندپایه آمریکایی به عربستان سعودی نشان می دهد دولت بایدن مصمم است بر بن بست در روابط واشنگتن و ریاض فائق آید. روابط واشنگتن و ریاض به ویژه از زمان تشکیل مجموعه «اوپک پلاس» متشکل از 13 کشور عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به رهبری عربستان سعودی و روسیه دچار رکود شد.

مجموعه «اوپک پلاس» اکتبر گذشته کاهش سهمیه های تولید نفت را با هدف حمایت از قیمت های نفت خام اعلام کردند. در آن زمان کاخ سفید معتقد بود تصمیم برای کاهش تولید به نفع مسکوست، به این معنی که ریاض تصمیم گرفت در رقابت با آمریکا در کنار روسیه بایستد.

تنش ها میان دو کشور از زمانی آغاز شد که بایدن در جریان رقابت های انتخاباتی خود به عربستان سعودی حمله کرد و دو کشور در دو سالی که رئیس جمهور دموکرات در کاخ سفید گذراند، نسبت به هم انتقاداتی مطرح کردند؛ حتی در ژوئیه گذشته که بایدن به پادشاهی سعودی سفر کرد، دیدارش با ولیعهد عربستان در جلسه ای غیرعلنی بود.

 
محمود حلمی، کارشناس امور منطقه معتقد است، سفر بلینکن به عربستان در پرتو تلاش های آمریکا برای بازگشت روابط با عربستان در پرونده های متعدد و اطمینان دادن به متحد خود، ریاض در زمینه قدرتمند بودن اتحاد میان دو کشور انجام می شود. وی گفت: آمریکا می خواهد با سفر وزیر امور خارجه خود به عربستان، راه را بر رقبای خود در غرب آسیا، به ویژه چین که به تازگی نقش برجسته ای داشته است، ببندد.

تنش ها میان دو کشور از زمانی آغاز شد که بایدن در جریان رقابت های انتخاباتی خود به عربستان سعودی حمله کرد و دو کشور در دو سالی که رئیس جمهور دموکرات در کاخ سفید گذراند، نسبت به هم انتقاداتی مطرح کردند

کارشناس امور منطقه توضیح داد: آمریکا با وجود روابط سردش با عربستان سعودی، این کشور را متحد راهبردی خود می بیند که نمی توان از آن صرف نظر کرد یا جایش را به سایر رقبا داد، بنابراین در تلاش است در زمینه بسیاری از پرونده های اختلافی با ریاض وارد مشورت شود.

آمریکا متوجه شده است تصمیم عربستان سعودی برای تحکیم روابط خود با کشورهایی که آمریکا آنها را دشمن خود می‌داند، مانند ایران و سوریه جدی است؛ بنابراین می‌خواهد با ریاض بنشیند و دوباره بر سر تحکیم روابط رایزنی کند.

واشنگتن پس از اینکه نتوانست تصمیمات اوپک و اوپک پلاس را کنترل کند، اهمیت احیای روابط و مشارکت راهبردی به ویژه در رابطه با پرونده انرژی و قیمت نفت را احساس کرد. این سفر پس از تغییر در گفتمان سعودی مانند پایان دادن به بحران خلیج فارس و جنگ یمن انجام می شود.

علاوه بر این، ازسرگیری روابط عربستان و ایران به پادشاهی سعودی اجازه می دهد در پرونده هسته ای ایران و مذاکرات تهران با غرب نقش آفرینی کند و بخشی از راه حل باشد. انتظار می‌رود در این سفر شاهد تلاش‌های آمریکا برای عادی سازی روابط میان ریاض و تل‌آویو و گفت وگو درباره پرونده سودان باشیم.